ประวัติความเป็นมา
๑. ประวัติความเป็นมา
คณะกรรมการโครงการศึกษาของกองทัพอากาศซึ่งมี พล.อ.ท.จรัส สุรัสวดี เป็นประธานคณะกรรมการ ได้ประชุมหารือเพื่อแก้ปัญหานายทหารสัญญาบัตร ที่ไม่สามารถสอบคัดเลือกเข้ารับการศึกษาหลักสูตรโรงเรียนเสนาธิการทหารอากาศในขณะนั้นได้และมีจำนวนเพิ่มขึ้นทุกปี ซึ่งนายทหารกลุ่มนี้ก็เป็นผู้ที่ปฏิบัติราชการ และรับผิดชอบงานที่สำคัญ ๆ ของกองทัพอากาศอยู่ด้วย หากปล่อยให้เป็นไปเช่นนี้นายทหารกลุ่มดังกล่าว จะไม่มีโอกาสเข้ารับการศึกษา เพื่อพัฒนา เพิ่มพูนความรู้ ความสามารถ และประสบการณ์ ซึ่งจะมีผลต่อประสิทธิภาพในการปฏิบัติราชการ ที่ประชุมคณะกรรมการโครงการศึกษาของกองทัพอากาศ ได้เสนอให้จัดตั้งสถานศึกษาระดับสูงของกองทัพอากาศขึ้นใหม่อีกสถานศึกษาหนึ่ง ที่มีระดับการเรียนการสอน ใกล้เคียงกับหลักสูตรโรงเรียนเสนาธิการทหารอากาศ โดยจัดหลักสูตรการศึกษาที่เน้นหนักในด้านการบริหารงานที่จำเป็น และเปิดโอกาสให้นายทหารที่มีคุณสมบัติครบถ้วน เข้ารับการศึกษาทุกนาย
๒. การก่อตั้ง
จากแนวทางการแก้ปัญหาที่เสนอให้จัดตั้งสถานศึกษาระดับสูงขึ้นใหม่ดังกล่าวแล้ว คณะกรรมการโครงการศึกษากองทัพอากาศ ได้นำเรียนให้ผู้บังคับบัญชาทราบ ซึ่งผู้บังคับบัญชาระดับสูงทุกระดับของกองทัพอากาศได้ให้ความเห็นชอบและ พล.อ.อ.พะเนียง กานตรัตน์ ผู้บัญชาการทหารอากาศขณะนั้น ได้ลงนามอนุมัติในท้ายหนังสือ กพ.ทอ.ที่ ๒๓๔๖๙/๒๒ เรื่อง รายงานผลการประชุมหลักเกณฑ์การคัดเลือกข้าราชการ เข้าศึกษาใน รร.สธ.ทอ. ให้สถาบันวิชาการทหารอากาศชั้นสูง เป็นหน่วยรับผิดชอบดำเนินการเรื่องนี้ เมื่อ ๑๗ ตุลาคม ๒๕๒๒ (ทางราชการได้ถือวันนี้ เป็นวันก่อตั้งโรงเรียนนายทหารอากาศอาวุโสในเวลาต่อมา) ดังนั้น พล.อ.ท.วีระ ไทยกล้า ผู้บัญชาการสถาบันวิชาการทหารอากาศชั้นสูงขณะนั้น ได้แต่งตั้งให้ น.อ.ประวิทย์ อุดมผล, น.อ.สุวิทย์ คำยา และ น.อ.ชวาล วิสุวรรณ เป็นคณะทำงาน ดำเนินการก่อตั้งโรงเรียนนายทหารอากาศอาวุโสขึ้น คณะทำงานได้จัดทำอัตรา ร่างระเบียบต่าง ๆ เกี่ยวกับโรงเรียนและจัดทำหลักสูตร ที่จะใช้ฝึกอบรมจนแล้วเสร็จ นำเรียนผู้บังคับบัญชาตามลำดับชั้นจนถึงผู้บัญชาการทหารอากาศ ซึ่งผู้บัญชาการทหารอากาศได้อนุมัติให้สถาบันวิชาการทหารอากาศชั้นสูงดำเนินการเปิดการศึกษา โรงเรียนนายทหารอากาศอาวุโส สถาบันวิชาการทหารอากาศชั้นสูงได้ ตามคำสั่ง ทอ.(เฉพาะ) ที่ ๓๒๒/๒๓ ลง ๗ ส.ค.๒๓ และต่อมาได้มีคำสั่งที่เกี่ยวข้องตามมาอีก ๒ ฉบับ คือ คำสั่ง ทอ.(เฉพาะ) ที่ ๓๐๖ ลง ๑๑ ส.ค.๒๓ ให้กรมกำลังพลทหารอากาศจัดนายทหารชั้นสัญญาบัตร เข้ารับการศึกษาหลักสูตรโรงเรียนนายทหารอากาศอาวุโส ฯ ประจำปี ๒๕๒๓–๒๕๒๔ และคำสั่ง ทอ.ที่ ๓๕ ลง ๓๐ ก.ย.๒๓ ให้สถาบันวิชาการทหารอากาศชั้นสูง เปิดการศึกษาหลักสูตรโรงเรียนนายทหารอากาศอาวุโส ฯ รุ่นที่ ๑ ตั้งแต่ ๑๗ ต.ค.๒๓ - ๑๖ เม.ย.๒๔
๓. การพัฒนาหลักสูตร
หลักสูตรโรงเรียนนายทหารอากาศอาวุโส ฯ ที่สถาบันวิชาการทหารอากาศชั้นสูงจัดทำขึ้นครั้งแรกนั้น ได้ใช้หลักสูตรของโรงเรียนเสนาธิการทหารอากาศฯ เป็นแนวทาง รวมทั้งได้เชิญผู้ทรงคุณวุฒิ จากสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์(นิด้า) มาเป็นที่ปรึกษา ในการจัดทำหลักสูตรด้านการบริหารงานและบริหารทรัพยากร หลักสูตรนี้มีชั่วโมงการศึกษาทั้งสิ้น ๘๒๐ ชั่วโมง มีระยะเวลาการศึกษาประมาณ ๖ เดือน แบ่งโครงสร้างออกเป็น ๖ หมวดวิชา ได้แก่ หมวดวิชาการบังคับบัญชาและการบริหาร, หมวดวิชายุทธศาสตร์, หมวดวิชาการทหารและยุทธวิธี,หมวดวิชากิจกรรมของหน่วย, หมวดวิชาเสนาธิการกิจ และหมวดวิชากิจกรรมอื่น ๆ ผู้บัญชาการทหารอากาศ ได้อนุมัติให้ใช้หลักสูตรนี้ เมื่อวันที่ ๑ ส.ค.๒๓ ตามหนังสือ กพ.ทอ.ที่ ๕๗๐๑/๒๓ หลังจากนั้น โรงเรียนนายทหารอากาศอาวุโสฯ ได้ปรับปรุง และพัฒนาหลักสูตรของโรงเรียนมาอย่างต่อเนื่องหลายครั้ง ที่สำคัญได้แก่ การปรับปรุงหลักสูตรให้เป็น ๒ ชั้นเรียน เมื่อปีการศึกษา ๒๕๓๘ และไม่มีการสอบปรับมาตรฐานความรู้ แต่ให้ผ่านการพิจารณาจากผู้บังคับบัญชา โดยกำหนดให้รุ่นที่ ๒๖ เป็นรุ่นแรกของชั้นเรียนที่ ๑ ซึ่งผู้เข้ารับการศึกษาต้องสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี หรือเทียบเท่าขึ้นไป และรุ่นที่ ๒๗ เป็นรุ่นแรกของชั้นเรียนที่ ๒ ซึ่งผู้เข้ารับการศึกษาต้องสำเร็จการศึกษา รร.จอ.ยศ.ทอ. หรือเทียบเท่าขึ้นไป ต่อมาได้มีการพิจารณานำหลักสูตรที่ใช้ในรุ่นที่ ๓๔ มาปรับปรุงใหม่ให้เหมาะสม และสอดคล้องกับนโยบายของกองทัพอากาศมากยิ่งขึ้น โดยได้รับอนุมัติจาก ผู้บัญชาการทหารอากาศ (ผู้บัญชาการกองบัญชาการฝึกศึกษาทหารอากาศ รับคำสั่ง) เมื่อ ๑๕ ก.ค.๔๒ ให้ใช้เป็นหลักสูตรการศึกษา ตั้งแต่ รุ่นที่ ๓๕ ปีการศึกษา ๒๕๔๓ เป็นต้นมา ตามหนังสือ บศอ.ที่ กห ๐๖๑๒.๑(๒)/๑๐๙๔ ลง ๑๔ ก.ค.๔๒ เรื่อง ขออนุมัติใช้หลักสูตร รร.นอส.สอส.บศอ. ซึ่งทำให้การแบ่งเป็น ๒ ชั้นเรียนยุติไป เมื่อวันที่ ๕ ก.ย.๔๓ คณะกรรมการโครงการศึกษาของกองทัพอากาศ ซึ่งมีรองเสนาธิการทหารอากาศ (๒) เป็นประธานคณะกรรมการ ได้จัดประชุมพิจารณาเรื่องการจัดการศึกษาในระดับฝ่ายเสนาธิการ ฝ่ายอำนวยการ และการเพิ่มพูนความรู้ในการปฏิบัติงานภายในหน่วย โดยเน้นการจัดการศึกษาของโรงเรียนนายทหารอากาศอาวุโส ฯ ซึ่งผลการพิจารณาของคณะกรรมการ ฯ มีมติให้ มีการเปลี่ยนแปลงหลักเกณฑ์การจัดการศึกษา โดยกำหนดให้หลักสูตรโรงเรียนนายทหารอากาศอาวุโส ฯ ชั้นเรียนที่ ๑ เปลี่ยนชื่อเป็น หลักสูตรฝ่ายอำนวยการทหารอากาศ ซึ่งผู้เข้ารับการศึกษา เป็นผู้มีชั้นยศนาวาอากาศตรี ถึงนาวาอากาศโท อายุไม่เกิน ๔๕ ปี สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีขึ้นไป ส่วนหลักสูตรโรงเรียนนายทหารอากาศอาวุโส ฯ ชั้นเรียนที่ ๒ เปลี่ยนชื่อเป็นหลักสูตรสายวิทยาการทหารอากาศ ซึ่งผู้เข้ารับการศึกษา เป็นผู้มีชั้นยศนาวาอากาศตรี ถึง นาวาอากาศโท อายุระหว่าง ๔๖ - ๕๔ ปี สำเร็จการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลายหรือเทียบเท่าขึ้นไป (หนังสือ กพ.ทอ.ที่ กห ๐๖๐๓.๕/๕๐๓๗ ลง ๒๘ ก.ย.๔๓ เรื่อง การขออนุมัติเปลี่ยนแปลงหลักเกณฑ์ในการจัดการศึกษาของ รร.นอส.สอส.บศอ.) จากนั้น โรงเรียนนายทหารอากาศอาวุโส ฯ ได้ดำเนินการจัดทำหลักสูตรทั้งสองใหม่ โดยหลักสูตรสายวิทยาการทหารอากาศ ฯ ได้รับอนุมัติให้ใช้หลักสูตรเมื่อวันที่ ๒๔ เม.ย.๔๔ (อนุมัติผู้บัญชาการทหารอากาศ โดยผู้บัญชาการกองบัญชาการ ฝึกศึกษาทหารอากาศ รับคำสั่ง ท้ายหนังสือ บศอ.ที่ ต่อ บศอ.เลขรับ ๒๔๒๔/๔๔ ลง ๒๐ เม.ย.๔๔ เรื่อง ขออนุมัติใช้หลักสูตรสายวิทยาการทหารอากาศ รร.นอส.สอส. บศอ.) และเปิดการศึกษาหลักสูตรสายวิทยาการทหารอากาศ ฯ รุ่นที่ ๑ เมื่อวันที่ ๒๖ เม.ย.๔๔ ตามคำสั่ง ทอ. (เฉพาะ) ที่ ๒๑๐ ลง ๒๔ เม.ย.๔๔ เรื่อง แก้ไขคำสั่งกองทัพอากาศ และหลักสูตรฝ่ายอำนวยการทหารอากาศ ฯ ได้รับอนุมัติให้ใช้หลักสูตร เมื่อวันที่ ๕ ต.ค.๔๔ (อนุมัติผู้บัญชาการทหารอากาศ โดยผู้บัญชาการกองบัญชาการฝึกศึกษาทหารอากาศ รับคำสั่ง ท้ายหนังสือ บศอ.ที่ ต่อ บศอ.เลขรับ ๖๔๐๙/๔๔ ลง ๕ ต.ค.๔๔ เรื่อง ขออนุมัติใช้หลักสูตรฝ่ายอำนวยการทหารอากาศ รร.นอส.สอส.บศอ.) และเปิดการศึกษาหลักสูตรฝ่ายอำนวยการทหารอากาศ ฯ รุ่นที่ ๑ เมื่อวันที่ ๑๑ ต.ค.๔๔ ตามคำสั่ง ทอ.(เฉพาะ) ที่ ๔๘๑ ลง ๕ ต.ค.๔๔ เรื่อง เปิดการศึกษาหลักสูตรฝ่ายอำนวยการทหารอากาศ รร.นอส.สอส.บศอ.รุ่นที่ ๑
พ.ศ ๒๕๔๙ มีการปรับปรุงหลักสูตรใหม่ เหลือเพียงหลักสูตรเดียว โดยเปิดการศึกษาปีละ ๓ รุ่น ๆ ละประมาณ ๑๖ สัปดาห์ และใช้ชื่อหลักสูตรว่า หลักสูตรนายทหารอากาศอาวุโส (นอส.) เริ่มรุ่นที่ ๔๙ ซึ่งได้รับอนุมัติให้ใช้หลักสูตร ตั้งแต่ปีการศึกษา ๒๕๕๐ เป็นต้นมา
พ.ศ.๒๕๕๒ กองทัพอากาศปรับโครงสร้างส่วนราชการภายในใหม่ โดยยุบ สอส.บศอ.และ บศอ.แล้ว ย้ายโอน รร.นอส.ฯ ไปเป็นหน่วยขึ้นตรงกับกรมยุทธศึกษาทหารอากาศ (ยศ.ทอ.) ตั้งแต่ ๑ เม.ย.๕๒ และได้มีการปรับคุณสมบัติผู้จะเข้ารับการศึกษาใหม่ ตามอนุมัติ ผบ.ทอ. เมื่อ ๑๙ พ.ค.๕๒ ท้ายหนังสือ กพ.ทอ.ที่ ๖๐๔/๕๒ ลง ๑๕ พ.ค.๕๒ โดยในรุ่นที่ ๕๘ ได้กำหนดให้เฉพาะชั้นยศ น.ท.เข้ารับการศึกษา (แต่ในรุ่นที่ ๕๙ ได้อนุโลมให้ชั้นยศ น.ต.เข้ารับการศึกษาได้ดังเดิม) ต้องผ่านการทดสอบความสามารถใช้ภาษาอังกฤษระดับพอใช้ (ECL ไม่ต่ำกว่า ๓๐) และเป็นผู้ที่สำเร็จการศึกษาจาก รร.นฝ.ยศ.ทอ.หรือเทียบเท่า มีคะแนนเฉลี่ย ๒.๖ ขึ้นไป)
พ.ศ.๒๕๕๓ มีการปรับปรุงหลักสูตรนายทหารอากาศอาวุโส เพื่อให้เกิดความเหมาะสม สามารถเทียบเคียงกับการจัดหลักสูตรการศึกษาในระดับเดียวกันของเหล่าทัพอื่น โดยเพิ่มระยะเวลาการศึกษา จาก ๑๕ สัปดาห์ เป็น ๒๓ สัปดาห์ ตามอนุมัติ ผบ.ทอ.(รอง ผบ.ทอ.รับคำสั่ง) เมื่อ ๒๐ ม.ค. ๕๓ ท้ายหนังสือ กพ.ทอ.ที่ ๖๕/๕๓ ลง ๑๒ ม.ค. ๕๓ และเริ่มใช้หลักสูตรใหม่กับ รุ่นที่ ๕๘ เป็นต้นไป
